Kalp, yaratılış itibariyle insanın en hassas ve en çok tesir altında kalan uzvudur. Bizim ele alacağımız kalp, insanın hayatına yön veren, karar alma mekanizmasının, şahsiyet ve karakterinin merkezi olan kısmıdır. Kuran-ı Kerim’de, kalbin insan hayatındaki yeri ve önemi vurgulanarak birçok çeşidinden bahsedilmektedir: Günah ve isyandaki aşırılıklarından dolayı mühürlenen kalpler, onun kadar bozulmamış olan hastalıklı kalpler, hislerini kaybetmiş olan katılaşmış kalpler, takva sahibi kalpler, Allah korkusundan titreyen kalpler gibi. (Bk. Bakara Sûresi-7, 10, 74; Hac Sûresi-32, 35)

Hayatta çok önemli bir yer tutan kalp hususunda Yüce Allah, “Kalpte olanlar, Allah’a gizli değildir” (Hud Sûresi,5) buyururken; Hz. Peygamber (s.a.s.) de, “Dikkat edin! Vücutta bir çiğnem et parçası vardır. Eğer o ıslah olursa, bütün vücut ıslah olur. Eğer o bozulursa bütün vücut bozulur. Dikkat edin, o kalptir” (Buhari, Müslim) buyurarak insanları ikaz etmiştir. Mümin, her zaman kalbini, “nazargâh-ı ilâhî” (Allah’ın baktığı yer) olarak görüp temiz tutmalıdır.

Ebu Hureyre’den nakledilen bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur: “Allah sizin suretlerinize ve mallarınıza bakmaz; lakin kalplerinize ve amellerinize bakar” (Müslim)

Kalbin bir fiziki, bir de manevî boyutu vardır. Fiziki anlamda kalp; göğsün sol tarafında bulunan, bütün vücudumuzu besleyen damarlara kan akışını sağlayan, yumruk büyüklüğündeki en merkezî organımızdır. Manevi anlamdaki kalp ise; bütün iç dünyamızın, yaşantımızın, duygu ve düşüncemizin, niyetimizin kaynağı olan benliğimizdir. Fiziki kalp, bedeni düzenler, manevi kalp ise kişiliğimizi düzenler.

Temiz kalpli olmak, sadece kuru bir temenni değildir. Ciddi bir emek ve ömür boyu devam eden gayret gerektirir. Kalbin temizliği, imanın sahih olması ve ibadetlerle takviye edilmesiyle mümkündür. Çünkü küfür, isyan ve günahlar kalbi kirletir, karartır, katılaştırır.

Hz. Huzeyfe der ki: “Kalp avuç içi gibi açıktır. Kişi günah işlediği zaman bu kalp, kapanmaya başlar. Her günah işlediğinde, biraz daha kapanır. Günah işledikçe de kapanmaya devam eder ve sonunda tamamen kapanıp üzerine mühür vurulur. Sonrasında kişi hayırlı bir şey duyduğu zaman, bu hayırlı şey kulağından girip kalbine doğru iner; ancak kapalı olduğu için kalbine işleyemez.”

İncinmiş kalp Allah’a en yakın kalptir.

Kalp, Allah'ın komşusudur. Allah'a kalbin yakın olduğu kadar hiçbir şey yakın değildir…

“Sakınınız, sakınınız!

Kalp kırmaktan pek sakınınız!..”